Budowanie rozwiązań

Solution focused work

Budowanie rozwiązań

przyszłość i cele, pomysły i rozwiązania, wyjątki, możliwości, mocne strony, testowanie

Ćwiczenie pierwsze. Powtarzaj na głos za lektorem kluczowe wyrażenia i sformułowania, które w bezpośredni sposób wiążą się z najważniejszymi aspektami budowania rozwiązań. Wypowiadając głośno poszczególne zdania, uczysz się wielokrotnie skuteczniej niż w sytuacji, gdy jedynie czytasz lub myślisz, co możesz lub powinieneś/powinnaś powiedzieć.Ćwiczenie z założenia przypomina uczenie się nowego języka – zawarta w nim logika i sposób myślenia zmieni Twoje rozmowy z innymi – pomoże unikać konfliktów i wspólnie realizować ważne dla Was cele i zadania.

11

Pytania, które umożliwiają formułowanie celów i opisywanie przyszłości

„Co byłoby dla Ciebie ważne w najbliższej przyszłości?”,
„Co byłoby dla Ciebie ważne w dłuższej perspektywie czasowej?”,
„Co chciałbyś osiągnąć/Co chciałabyś osiągnąć?”,
„Jaki ma być rezultat Twojego działania?”,
„Na czym Ci zależy?”,
„Kiedy stwierdzisz, że osiągnąłeś/osiągnęłaś to, na czym Ci zależało?”,
„Jakiej zmiany oczekujesz?”,
„Co chciałbyś robić w przyszłości?/Co chciałabyś robić w przyszłości?”,
„Jaki jest Twój cel?”,
„Na czym polega Twoje zadanie?”,
„Jak widzisz siebie za kilka lat?”

„Pytania o cud”, które w sposób szczególny kierują naszą uwagę na przyszłość i uwalniają od koncentrowania się na problemach i przeszłości

„Co byłoby możliwe, jeżeli problem, o którym rozmawiamy zostałby rozwiązany?”,
„Co mógłbyś/mogłabyś robić, jeżeli ten problem przestałby istnieć?”,
„Co stałoby się w Twoim dziale lub firmie, jeżeli poradziłbyś/poradziłabyś sobie z tym problemem?”

Bądź uważny/uważna na słowa i wyrażenia: „Jaki jest problem?”, „Co konkretnie się stało?”, „Dlaczego tak zrobiłeś/Dlaczego to zrobiłaś?”, „Co jest przyczyną Twojego zachowania?”, „Co jest przyczyną tego, co się wydarzyło?”, „Dlaczego pojawił się taki problem?”, „Czy zrobiłeś tak, dlatego że.. ?” – te i podobne sformułowania koncentrują uwagę rozmówcy na przeszłości i problemach uruchamiając najczęściej obronne postawy i zachowania – „to nie ja – to inni, to obiektywnie niesprzyjające okoliczności”.

22

Budowanie poczucia skuteczności i poczucia wartości

„To co zrobiłeś/zrobiłaś pokazuje, że możesz, że umiesz, że potrafisz…” (po tych słowach opisz kompetencje i zaangażowanie rozmówcy)”,
„Przypomnij sobie sytuację, kiedy (opisz tą sytuację)– to co wtedy zrobiłeś/zrobiłaś świadczy o tym, że możesz (opisz możliwości rozmówcy), że umiesz, że potrafisz (opisz kompetencje i zaangażowanie rozmówcy)”,
„Bardzo dobrze pamiętam sytuacje, w których Twoja wiedza, Twoje kompetencje, Twoje zaangażowanie prowadziły do osiągnięcia (opisz uzyskane rezultaty)”,
„Twoja umiejętność (opisz tą umiejętność) pozwala na (opisz rezultat)– to pewnie bardzo ważne dla (wskaż osobę lub osoby dla których jest to ważne), to bardzo ważne dla mnie”.

Bądź uważny/uważna na następujące słowa i wyrażenia, które utrudniają budowanie rozwiązań i koncentrują uwagę na lukach, brakach i słabościach: „Nie potrafisz…”, „Nie umiesz…”, „Nie możesz…”, „Nie jesteś w stanie…”, „Brakuje Ci…”, „Nie masz…”, „Jesteś…”, „Nie jesteś…”. Uważaj też na wyrażenia, które uzależniają ocenę działania lub osoby od subiektywnych lub niejasnych kryteriów oceniającego: „Bardzo mi się podoba/Bardzo mi się nie podoba”, „Lubię/Nie lubię”, „Świetnie/Super/Cudowanie/Przepięknie/Ślicznie/Fajnie”


33

Pytania o rozwiązania

„Co zrobisz w tej sytuacji?”,
„Co proponujesz w tej sytuacji?”,
„Co zamierzasz zrobić w tej sytuacji?”,
„Jakie rozwiązanie proponujesz?”,
„Co możesz zrobić, aby osiągnąć cel, o których rozmawiamy?,
„Co chcesz zrobić, aby to osiągnąć?”

W sposób szczególny bądź uważny/uważna na sformułowania: „powinieneś”, „powinnaś”, „powinniśmy”, „powinniście”, „musisz”, „gdybym był/gdybym była na Twoim miejscu, to…”, „zrób tak…” – wyrażenie te ograniczają najczęściej możliwość i motywację do generowania pomysłów, brzmią jak dobre rady, pouczanie, gdybanie lub przymuszanie.


44

Pytania o wyjątek

„Może pamiętasz sytuację, kiedy było lepiej, kiedy problem nie występował?”,
„Kiedy Twoja współpraca z (wskaż tutaj osobę lub osoby) układała się bez problemów?”,
„Kiedy działało?”,
„Przypomnij sobie sytuacje, w których problem nie występował lub jego natężenie było mniejsze?, Co wtedy było inaczej? Co wtedy robiłeś/robiłaś?, Co robili inni?”,
„Nigdy nie jest cały czas tak samo źle, kiedy było lżej/łatwiej/szybciej/lepiej?”.

Dość często zdarza się, że w sytuacji problemów koncentrujemy uwagę na tym, co nie działa i szukamy przyczyny takiego stanu – pytanie o wyjątek umożliwia analizę przeszłość z perspektywy mocnych stron i możliwości. Unikaj słów: „nigdy”, „zawsze”, „wszystko”, „wszyscy”.


55

Testowanie rozwiązań

„Jeżeli zrobisz to, co proponujesz, jak zareagują inni? Co zrobią?”,
„W jaki sposób Twoje działanie pozwoli osiągnąć cel, o którym rozmawiamy?”,
„Jeżeli to, co proponujesz nie prowadzi do celu, to co zrobisz w tej sytuacji?”,
„Załóżmy, że przyjmiemy Twoje rozwiązanie – jaka będzie reakcja innych osób zaangażowanych w to działanie? Co oni/one zrobią? Jak się poczują? Co Ty wtedy zrobisz?”,
"Czy to prowadzi do celu, o którym rozmawiamy?”,
„Co się stanie, jeżeli zrobisz tak jak powiedziałeś?”.

Bądź uważny/uważna na oceny zawierające słowo „nie” i „ale” oraz wyrażenia zawierające „nie” i „ale”: „niestety”, „niemożliwie”, „to nie jest dobry pomysłów”, „tak nie możemy zrobić…”, „to nie prowadzi do celu…”, „to nie uwzględnia…”, „tak, ale”, „możliwe, ale”. Duża ilość „nie” i „ale” prowadzi najczęściej do długich dyskusji, kłótni i konfliktu.


66

Stawianie granic

„Dla mnie ważne jest…”,
„To co jest dla mnie ważne, to…”,
„W tej sytuacji nie mogę zgodzić się na…”,
„Nie mogę zaakceptować sytuacji, w której… (opisz tutaj konsekwencje rozważanego działania) Co proponujesz w związku z tym?”,
„Tak jak mówiłem/mówiłam… dla mnie ważne jest (powiedz co jest dla Ciebie ważne)”,
„Chciałbym/Chciałabym, żebyś uwzględnił to, co jest dla mnie ważne…”,
„W tej sytuacji najbardziej zależy mi na…”.

Uważaj na nadużywanie liczby mnogiej: „nie możemy..”, „nie będziemy…”, „nie pozwolimy…”, „powinniśmy”, „nie powinniśmy”, („my król”).


77

Małe kroki

„Powiedz mi, jak możesz zacząć to działanie? Wybierz coś prostego, aby mieć pewność, że na pewno wykonasz to, co ustalimy”,
„Co mógłbyś/mogłabyś zrobić w najbliższych dniach?”,
„Wskaż konkretnie, co zrobisz lub zamierzasz zrobić jutro w tej sprawie”,
„Jakie jest najbliższe działanie związane z tym co proponujesz?”.

Unikaj ogólnych, niekonkretnych i złożonych planów – najczęściej nie są realizowane.

Ćwiczenie drugie. Wybierz osobę, z którą musisz porozmawiać o trudnym i poważnym problemie, jaki pojawił się ostatnio w Waszej współpracy. Przeprowadź spotkanie według następującego schematu:

  1. Sformułuj cele, które będziecie wspólnie realizowali w przyszłości – najpierw tej najbliższej, potem tej odległej – porozmawiajcie o tym – zobacz jak tą przyszłość widzi Twój rozmówca.
  2. Opisz i podkreśl to, co Twój współpracownik umie i potrafi. Wskaż na dostępne zasoby i możliwości jakie macie.
  3. Zapytaj o rozwiązanie tj. Co zrobi Twój współpracownik lub współpracownicy, aby osiągnąć cele o których rozmawialiście? Powiedz o tym, co Ty chcesz zrobić?
  4. Testuj rozwiązania formułowane przez rozmówcę i stawiaj granice wskazując na to, co jest dla Ciebie ważne i na czym Ci zależy. Przyjmij takie, które umożliwi osiągnięcie stawianych celów.
  5. Zaplanuj „małe kroki” związane z tym rozwiązaniem (telefony, maile, spotkania, zakupy, itp.)

Powtarzaj takie rozmowy do momentu uzyskania pełnej płynności w stosowaniu słów, wyrażeń i sformułowań budujących rozwiązania.  Unikaj tych, które prowadzą do kłótni i konfliktu.

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *